گزارش: زهرا مطهری- تماشا
موضوع مالیات برای اصناف و مشاغل همیشه یکی از پر بحث ترین دغدغه های اصلی صاحبان کسب و کار است که قوانین آن هر ساله توسط دولت دچار تغییرات متفاوتی می شود، که البته این تغییرات در محاسبه مالیات های سال ١۴٠١ افزایش چند برابری را رقم زده و اشک صاحبان برخی از مشاغل را در آورده است.
سازمان امور مالیاتی در سال جاری در شرایطی
افزایش های چند برابری را برای برخی مودیان فعال در حوزه اصناف در نظر گرفته است که این افزایش
مالیات ها سبب بروز مشکلاتی برای مؤدیان شده و از سویی به نظر نمی رسد که بخش اقتصادی نیز به همین اندازه فعال شده باشد که توان پرداخت این ارقام را به راحتی داشته باشد.
در این راستا جمعی از صنوف از جمله میوه فروشی هایی
که از دیدن ارقام مالیات شوکه شده اند، به دنبال جواب این سؤال هستند که چه اتفاقی در حوزه اقتصاد کلان مانند رشد اقتصادی، بهبود فضای کسب و کار و رونق اشتغال رخ داده است که دولت به دنبال دریافت مالیات چندین برابری از ما است و اینکه چرا در محاسبه رقم های مالیاتی، هزینه های آنها به صورت کامل در نظر گرفته نشده است.
در این شرایط افزایش نرخ مالیات و در نظر نگرفتن هزینه‌های واحدهای صنفی توسط سازمان مالیاتی هزینه های هنگفتی را به فعالان بسیاری ازصنوف ازجمله میوه فروشی های فعال در شیراز تحمیل کرده و شرایط ورشکستگی آنها را مهیا ساخته است هر چند که در نهایت دود تمام آتش های افروخته شده به چشم مردم می رود و دربسیاری موارد این مردم هستند که باید مالیلت کسب شده از مردم را از کانال پرداخت اجناس با قیمت بالاتر بپردازند!
به گزارش سرویس اقتصادی «تماشا» در گزارش میدانی از میوه فروشی های سطح شهر، فعالین این صنف به شدت از ارقام مالیاتی که به آنان اعلام شده است گلایه مند بوده و مبالغ را زیاد توصیغف کردند.
آنها در توضیح چالش هایی که ادامه فعالیت در این صنف را برای آنان نفس گیر کرده است، اظهارداشتند: «در حال حاضر بدیلل گرانی قیمت میوه با چالش رکود و کاهش درآمد و از سوی دیگر افزایش چندین برابری مالیات مواجه هستیم. به همین دلیل زمزمه تعطیلی بسیاری از واحدها به گوش می رسد.»
فعالان این صنف می گویند که «سازمان امور مالیاتی شریک درآمدی ما شده است. ما سال ها است در این حرفه زحمت کشیده ایم و برای پرداخت ارقام منطقی مالیات آماده ایم تا بتوانیم به کسب و کار خود ادامه دهیم. اما امروز متأسفانه شرایط موجود به شکل دیگری است. در حال حاضر به دلیل نابسامانی های اقتصادی و ازهمه مهم تر ارقام بالای مالیات، بسیاری از فعالان بازار میوه به اجبار ادامه کار می دهند، در حالی که رغبتی به ادامه کار ندارند.»
* نارضایتی واحدهای فعال در صنف میوه و تره‌بار از افزایش میزان مالیات سال 1401
در این خصوص رئیس اتحادیه میوه و تره بار فروشان شیراز، با اشاره به نارضایتی واحدهای فعال در این صنف از افزایش زیاد مالیات و مشکلات متعددی که ارقام بالای مالیاتی برای فعالین این صنف ایجاد کرده است، در ادامه می گوید: مالیات بسیاری از میوه فروشی های شیراز تا ١٠ و در برخی موارد بیشترهم شده است که این مالیات های برای خیلی از میوه فروش ها زیاد است و باعث شده زندگی آنان تحت شعاع قرار بگیرد و موجب از دست رفتن شادابی خانواده های این فعالین صنفی شده است.
فرزاد رضایی در گفت و گو با سرویس اقتصادی تماشا با اشاره به از بین رفتن آسایش و آرامش میوه فروشان شیراز به دلیل نداشتن آمادگی ذهنی و مالی برای پرداخت رقم های مالیاتی های، اظهار می کند: با وجوداظهارات برخی مسئولان امور مالیاتی در خصوص بخشیده شدن درصد قابل توجهی از مالیات اصناف،در عمل چنین اتفاقی رخ نداده است. کمتر مغازه‌ای در سطح شهر شیراز پیدا می‌شود که مالیاتش صفر شده باشد و کما اینکه اکثر واحدهای صنفی از نحوه محاسبه مالیات های خود متعجب هستند.
وی با اشاره به اینکه سازمان امور مالیاتی برای بعضی از واحدهای صنفی میوه فروشی شیراز حدود 900 میلیون تومان مالیات تعیین کرده است، می گوید: چندین میوه فروش در سطح شهر شیراز در آستانه ورشکستگی هستند چرا که صاحبان آنها توانایی پرداخت رقم های بالای مالیات و سایر هزینه ها را ندارند وبرخی از آنان قصد خروج از این شغل را دارند و برخی نیز سودای پایین کشیدن کرکره مغازه و فروش میوه با وانت در سطح شهر را دارند. ضمن اینکه در بهترین حالت ترکش ارقام بالای مالیات به جان کارگرهای فعال در واحدهای صنفی میوه فروشی اصابت کرده و صاحب مغازه برای کاهش هزینه مجبور به اخراج کارگرها شده است.
* بسیاری از هزینه‌های میوه‌فروشی‌ها در محاسبه مالیات آنان لحاظ نمی‌شود
رئیس اتحادیه میوه و تره بار فروشان شیراز در ادامه با انتقاد از اینکه بسیاری از هزینه های میوه فروشی ها مانند اجاره های سنگین که در بین آنها گاها اجاره ٧٠، ٨٠ میلیونی هم وجود دارد،هزینه های مرتبط با نیروی کاروبسیاری از هزینه های دیگر مانند هزینه های جاری مغازه، هزینه پلاستیک، سبد و غیره که نه تنها
رقم های کمی نیستند بلکه اعداد درشتی را هم شامل می شوند در محاسبه مالیات آنان لحاظ نمی شوند.
رضایی با انتقاد از اینکه در حال حاضر متولیان امور مالیاتی چنین اظهار می کنند که مالیات ستانی از واحدهای صنفی بر اساس مالیات بر در آمد است، می‌گوید: بخش قابل توجهی از درآمدهای هزینه
می شود و مغازه داران و میوه فروشان چطور می‌توانند برای کرایه ماشین، کرایه گاری و بسیاری از هزینه های دیگر مستند سازی کنند.
او برای مثال به هزینه های جانبی مانند هزینه پلاستیک، کارگر و سبد اشاره می کند و می گوید هر کیلو سبدی که گیلاس در آن قرار گرفته ١٠٠ هزار تومان برای میوه فروش آب می خورد و این در حالی است که ما این سبد را با قیمت کیلویی ٩ هزار تومان و هر عدد ٣ هزار تومان به مشتری می فروشیم و این ها هزینه‌هایی هستند که که ما نمی توانیم به مسئولین مالیاتی اثبات کنیم.
* گرانی تمام کالاها از جمله میوه و ضرورت گردش مالی بالا برای هر کسب و کار
وی با اشاره به گرانی تمام کالاها از جمله میوه و ضرورت گردش مالی بالا برای هر کسب و کار می گوید: طبیعی است در شرایطی که قیمت یک کارتن موز برای مغازه داران بیش از ٢ میلیون تومان شده است میزان تراکنش ها زیاد باشد در صورتی که سود هر کیلو موز حدود دو الی سه هزار تومان است.
این فعال بازار میوه در شیراز با بیان اینکه شیوه محاسبه مالیات برای تمام صنوف به ویژه میوه فروش ها،
باعث ضربه خوردن آنها می گردد، می‌گوید: شرایط کار میوه فروشی با اکثر فعالیت های صنفی دیگر متفاوت است، میوه های که به دست ما می رسد سورتینک نبوده و همه میوه ها به شکل مخلوط عرضه
می شوند. از سوی دیگر میوه فروشی ها به خصوص در طول سال به ویژه در هوای گرم تابستان حجم قابل توجهی جنس در معرض خرابی یا دور ریز دارند که در مواقعی مجبور به حراج آنها بوده و یا در شرایط وخیم تر این میوه ها مهمان سطل زباله می شوند. این در حالی است که ماندن کالاها و فروش نرفتن در بسیاری ازصنوف دیگر برای آنان ارزش افزوده بیشتری به دنبال دارد و در آینده با قیمت بیشتری به فروش می رسند.
* در محاسبه ارقام مالیات بر درآمد باید هزینه‌های فعالین صنفی کسر شود
رضایی با تأکید بر اینکه در محاسبه ارقام مالیات بر درآمد باید هزینه های فعالین صنفی کسر شود،
می گوید: مالیات باید بر اساس درآمد خالص مغازه دار محاسبه شود و در اینجا است که مغازه دار و مامور مالیات اختلاف دارند.
وی خاطر نشان می کند: اداره مالیات برای هزینه های جانبی از فعالین صنفی مستندات می خواهد و این در حالی است که ما نمی تونیم همه هزینه ها را اثبات نماییم،مثلا بخشی از میوه که فروش نرفته و دور ریز شده است بعنوان زیان بایستی از سود کسر گردد.
* بعضی مالکان مغازه واحدهای میوه‌فروشی این اجازه را به مستأجر نمی‌دهند که رقم اصلی قرارداد را به عنوان هزینه به اداره مالیات اعلام کنند!
وی همچنین به هزینه های سرسام آور اجاره واحدهای صنفی اشاره می کند و می گوید: فعالین صنفی
نمی توانند اجاره واقعی واحدهای خود را به اداره مالیات اعلام کنند. چرا که بعضی مالکان این واحدها این اجازه را به آنها نداده و ضمن بستن قراردادهای صوری با ارقام بسیار کمتر از نرخ واقعی کرایه، شرط تمدید قولنامه را عدم اعلام قیمت واقعی اجاره بها به سازمان امور مالیاتی اعلام می کنند.
رئیس اتحادیه میوه و تره بار فروشان شیراز در ادامه با بیان اینکه بسیاری از مغازه داران آمادگی پرداخت مالیات هایی که برای آنان تعریف شده است را ندارند، می‌گوید: سازمان امور مالیاتی عنوان می‌کند که مغازه داران باید مالیاتشان را حداکثر در 5 ماه پرداخت کنند که این مهم شرایط را برای مغازه داران دشوار می کند و این در حالیست که مغازه هایی که ماهیانه حدود 30 الی 40 میلیون بابت هزینه اجاره مغازه می پردازند چطور می توانند ماهیانه 100 میلیون به اداره امور مالیاتی برای اقساط مالیاتشان پرداخت کنند.
* قانون برخورد با بارفروشان اجرا نمی‌گردد و وانت‌های بارفروش بدون پرداخت هیچ هزینه و مالیاتی همه جای شهر میوه‌های مختلف را عرضه می‌کنند
رضایی در ادامه با بیان اینکه در صورت عدم پرداخت دولت می‌تواند به صورت شدید با مغازه ها برخورد کند، می‌گوید: در این شرایط مسئولان به هیچ وجه قانون برخورد با بارفروشان را اجرا نمی‌کنند و وانت ها و بار فروشان در گوشه و کنار و همه جای شهر بدون پرداخت هیچ هزینه ای و مالیاتی میوه های مختلف را عرضه می کنند.
وی خاطر نشان می کند: برخی از قوانین باعث کنار گذاشته شدن پیشکسوتان و با تجربه های عرصه اصناف شده که این قوانین باید اصلاح شود تا افراد با تجربه بتوانند تجربه خود را به نسل های دیگر منتقل کنند.
این فعال صنفی خاطر نشان می کند: ما قطعا اصل موضوع پرداخت مالیات را قبول داریم و به آن قائل هستیم اما مالیات واقعی باید بر حسب محاسبه هزینه های واقعی، ضرایب سود و اینتاکد محاسبه شود. اینتاکد به گونه ای عمل می‌کند که مؤدیان مالیاتی با داشتن کد مالیاتی، تعریف دقیق و منحصر به فردی نسبت به نوع فعالیت خود به سازمان مالیات ارائه می دهند. در این خصوص فعالین صنف
میوه فروشان شیراز درخواست کاهش ضرایب تصاعدی اینتاکد را دارند چرا که در شرایط موجود درصد اینتا کد ضرایب ١۴ درصد محاسبه می شود که بر این اساس عملا ۲۰ درصد سود واحد صنفی به سازمان امور مالیاتی پرداخت می شود.
رضایی یادآور شد: در بسیاری از صنوف ارقام سنگین مالیات با افزایش قیمت کالاها و از جیب مردم پرداخت می شود و این تأسف بار است که دود افزایش ها در نهایت به چشم مردم برود.
وی در پایان ضمن قدردانی از مهندس حمیدرضا محمدابراهیمی مدیرکل محترم اداره امور مالیاتی استان فارس که همواره شنونده دردهای فعالین صنفی بوده اند و راغب به حل مشکلات پیچیده آنان هستند، از ایشان و تمام مسئولین مرتبط با این حوزه و به ویژه دکتر ایمانیه استاندار محترم فارس درخواست کرد که از هر طریق ممکن از آلام مالیاتی واحدهای صنفی به ویژه میوه فروشان شیراز و استان بکاهند و با عنایت ویژه، ادامه حرکت چرخ های اقتصادی در این حوزه، امنیت خاطر فعالین صنفی، کارگران شاغل در این واحدها و نیز مردم به عنوان مصرف کننده نهایی را باعث شوند.
حال این سؤال پیش می آید که آیا حق با اداره مالیات هست یا اصنافی همانند صنف میوه فروشان چون اداره مالیات برای محاسبه هزینه ها نیازمند اسناد معتبر است و میوه فروش ها نمی توانند تمام اسناد مورد نیاز را تأمین کنند که بهترین نمونه آن میزان خرابی بار و میوه و تره باری است که باید دور ریخته شود و سندی جهت ارائه وجود ندارد.
به همین دلیل بایستی راهکاری منصفانه برای این داستان پیدا کرد تا نه به میوه فروشان اجحاف شود و نه اینکه بیت المال دچار خسارت گردد. در کشور ما به دلیل اینکه درآمد حاصل از مالیات تا دو، سه سال پیش آنطور که باید مورد توجه قرار نداشته اکنون با چالشی روبرو است که اگر به یکباره قرار باشد مالیات واقعی دریافت شود به دلیل تفاوت ارقام با سال های گذشته اصناف را دچار ذهنیت منفی می کند. به همین دلیل کار بسیار حساس است و نیازمند هنرمندی و مدیریت بسیار قوی دارد تا این دوره بگذرد.