محمد ملازاده
در چند سال اخیر جهت سهولت و شفافیت، سایتی به نام سامانه تدارکات الکترونیکی دولت که به اختصار ستاد ایران گفته می‌شود با آدرس
www.setadiran.ir جهت برگزاری مزایدات و مناقصات سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و نیمه دولتی ایجاد شده است. این روند با ابلاغ و الزام هیئت دولت به کلیه مراکز وسازمان‌های دولتی و نیمه دولتی سرعت بیشتری گرفته بطوریکه در چهارماهه اخیر امسال بیشترین میزان مناقصات و مزایدات نسبت به سال‌های گذشته در این سایت اطلاع رسانی و برگزار شده است. برای شرکت در بخش مناقصه و مزایده ستاد ایران، افراد و
شرکت‌ها می بایست ابتدا به دفاتر منتخب پیشخوان دولت و یا دفاتر اسناد رسمی مراجعه نموده ضمن ثبت نام و دریافت نام کاربری و رمز عبور مخصوص سامانه را به همراه امضای الکترونیکی دریافت نمایند بدیهیست بدون دریافت نام کاربری و رمز اجازه ورود به سایت و بدون داشتن امضای الکترونیکی قادر به شرکت در مناقصه و مزایده نخواهند بود.
این سایت شامل سه بخش مزایده، مناقصه و خرید جزئی و متوسط می باشد که برای آشنایی بیشتر به اختصار به معرفی این بخش‌ها می پردازیم.
بخش مزایده:
با مراجعه به این بخش افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند در مزایده خرید یا اجاره اموال منقول و غیر منقول زمین، خانه، ماشین، تجهیزات نو و کارکرده یا اسقاطی که دولت قصد واگذاری مالکیت و فروش آن را دارد شرکت نمایند.
نکته مهم در اموال و املاک قرار قابل فروش وضعیت مال و جنس می باشد روال خرید مزایده می باشد و هر فرد یا شرکتی که مبلغ بالاتری را در مهلت قانونی درسایت ثبت نموده باشد برنده مزایده می‌گردد.
بخش مناقصه:
در این بخش سازمان‌ها و ارگان‌های دولت نیازها و خدمات پیمانی خود را در قالب مناقصه قرار داده و اکثر مراجعات به این بخش مربوط به شرکت‌های پیمانکاری یا ارائه دهنده‌های خدمات عمرانی و تأمین نیرو و ... می باشد.
شرکت‌ها با بارگذاری مدارک خود و فرم‌ها در قالب سه پاکت که شامل پاکت الف : ضمانت نامه بانکی و واریز ودیعه پاکت ب: مدارک شرکت، گواهی‌ها، مدارک فنی پروژه، اطلاعات شرکت در مناقصه و... و پاکت ج: آنالیز قیمت و پیشنهاد قیمت در مناقصه شرکت می‌کنند و هر شرکت که قیمت تمام شده کمتری ارائه نماید برنده مناقصه می گردد.
خرید جزئی و متوسط:
مناقصات زیر 250 میلیون تومان در این بخش قرار می‌گیرد و اغلب شرکت کنندگان جهت پیمان‌های کوچک و فروش کالا به سازمان‌ها می‌باشند.
کارمزد سامانه فقط از برنده دریافت می‌شود و بشرح زیر می باشد.
میزان کارمزد سامانه ستاد ایران برای:
۱- معاملات کوچک و متوسط: حداکثر نیم (5/0) درصد از مبلغ هر معامله
۲- معاملات بزرگ تا پنج برابر نصاب معاملات متوسط: نسبت به مازاد نصاب معاملات متوسط حداکثر دو دهم (2/0) درصد از هر معامله
۳- معاملات بزرگ بیش از پنج برابر نصاب معاملات متوسط: نسبت به مازاد پنج برابر نصاب معاملات متوسط حداکثر یک دهم (1/0) درصد از هر معامله
باید توجه میزان کارمزد دریافتی ارائه خدمات در سامانه تدارکات الکترونیکی برای معاملاتی که حجم ریالی آنها بیش از 000/000/760/323 ریال است، حداکثر تا سقف 000/000/350 ریال اعمال می‌گردد. کارمزد سایت شاید به نظر اندک باشد ولی با توجه به تعدد مناقصات و مزایده‌ها مبلغ قابل توجهی بوده که این سامانه را به یکی از درگاه‌های درآمدی تبدیل نموده است.
با توجه به اهمیت قیمت اعلامی در مناقصات و مزایدات توصیه می گردد از افشای مبلغ به دیگران خودداری شود. سایت ستاد ایران با هدف شفاف‌سازی مبارزه فساد و ایجاد فرصت برابر ایجاد شده است. امید است با برطرف شدن ایرادات جزئی سامانه ستاد، الزام شهرداری‌های کلان‌شهرها و دیگر سازمان‌ها و ارگان‌ها دولتی به فعالیت در سامانه، زمینه‌های رانت و فساد از بین رفته و معاملات در فضایی امن و شفاف صورت پذیرد.